Python tabanlı Türkçe deasciifier

0
FZ
Kısa süre önce Deniz Yüret'in Türkçe 'deasciifier'ını (turkish-mode, Emacs Lisp ile yapılmış) Python'a çevirdim. Kaynak kod adresi: http://github.com/emres/deasciifier.

'deasciification' ve 'deasciifier' terimlerine aşina olmayanlar için kısa açıklama: Türkçe harfler kullanılmadan, sadece ASCII harfler ile yazılmış Türkçe metinlerin, düzgün şekilde Türkçe harfler kullanılarak yazılmış hale çevrilmesine 'deasciification' denir. Bu duruma bir örnek verelim, girdi metni mesela

"Opusmegi cagristiran catirtilar."

ise, çıktı metni şöyle olmalıdır:

"Öpüşmeği çağrıştıran çatırtılar."
Peki ama kim Türkçe harfleri kullanmadan Türkçe yazar, buna benzer durumlar ne zaman karşımıza çıkar? Mesela klavyeniz Türkçe olmayabilir, tembel olabilirsiniz, yahut IMDb'deki Türk film isimlerini Türkçe harfli hale getirmeniz gerekiyor olabilir (örn. "Yahsi bati"yi "Yahşi Batı" yapmanız gerekebilir).

Her ne kadar bu işi ya da benzerini yapan sistemler daha önceden geliştirilmiş olsa da Python ile yeniden yazmanın gerekli olduğuna karar verip bunu gerçekleştirdim çünkü:

- Deniz Yüret'in geliştirdiği turkish-mode Emacs için Emacs Lisp ile geliştirilmiş bir sistem. Ben de Emacs kullanıyorum ama çoğunluk için bu durum geçerli değil.

- Bu sistemin Javascript implementasyonu http://turkce-karakter.appspot.com/ adresinde mevcut ve son kullanıcı için pratik fakat komut satırından yahut kendi programları içinden iş yapmak isteyen programcılar için çok pratik değil.

- Zemberek tabanlı bir 'deasciifier' açık kodlu olarak erişilebilir durumda ve web tabanlı hali de var http://zemberek-web.appspot.com/ adresinde ama yine programcılar için çok pratik değil. Tek istediğiniz pratik şekilde 'deasciification' yapmak ise önce Java kurmak, ardından da tam teşeküllü bir imla kontrol sistemini devreye sokmak, vs. biraz yorucu bir iş. Ayrıca Zemberek'in kullandığı yöntemler farklı ve bazı metinleri düzgün 'deasciify' edemiyor.

- Sabancı Üniversitesi'de Gökhan Tür tarafından geliştirilmiş (ve burada bahsedilen deasciifier'a ilham kaynağı olmuş) sistemin bazı kısıtkamaları var: Kaynak kodu açık değil, sistemi download edemiyorsunuz, web arayüzünün uzunluk limiti var. Ayrıca neden verilerinizi bir başkası ile paylaşmak zorunda kalasınız ki?

Şimdi de birkaç kullanım örneği, önce Python içinden:



Ve şimdi de komut satırından:

$ echo "Yilanlarin Ocu" | python deasciify.py 
Yılanların Öcü

echo "Hic fena olmadi sanirim, ne dersin hocam?" | python deasciify.py 
Hiç fena olmadı sanırım, ne dersin hocam?


Elbette bu deasciifier da mükemmel değil, bazen hata yapabiliyor ancak anadili Türkçe olan biri olarak pratik olarak hemen her türlü durumda işe yaradığını ve çok pratik olduğunu söyleyebilirim. Sistemin ardındaki teoriyi merak ediyorsanız Deniz Yüret'in makalesini okuyabilirsiniz. Bu sisteme eklenebilecek en heyecan verici özellik herhalde sistem çalışırken onun hatalarını düzeltip sistemi eğitebilme özelliği olurdu ancak bu başka bir projenin konusu olsun şimdilik. Şimdiki yakın vadeli planlarım arasında şunlar var: Sisteme web arayüzü eklemek, daha da kolay kullanılmasını sağlamak için Python Package Index'e eklemek, kendi başına çalışan GUI tabanlı bir versiyon geliştirmek ve Linux ile Windows'da kolayca kullanılabilmesini sağlayacak şekilde eklemeler yapmak.

Not: Bu yazı http://ileriseviye.org/blog/?p=3274 adresindeki İngilizce yazının çevirisidir.

Görüşler

0
FZ
0
pichoscosama
Çalışma prensibi nedir? "Yilan" kelimesinin "Yılan" olduğu nasıl algılanmakta? Office veya FF gibi kelimelerin olduğu bir liste mi var?
0
FZ
Bir tür liste var evet ancak karar listesi denen özel bir yapı kullanıyor ve bu yapı da epey büyük bir Türkçe metin yığını üzerinden istatistik analiz ile oluşturukmuş durumda. Bunu gerçekleştiren Deniz Yüret'in özgün makalesini okursanız orada detaylar mevcut: http://www.denizyuret.com/2006/11/emacs-turkish-mode.html ve "Greedy prepend algorithm for decision list induction".
Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

PostgreSQL 7.4 sürümü duyuruldu

madness

PostgreSQL Global Development Group (PGDG), PostgreSQL Nesne İlişkisel Veritabanı Yönetim Sistemi'nin (ORDBMS) 7.4 sürümünü duyurdu.
Detaylı bilgi için: Basın Bülteni

YazBoz API'nin İlk Sürümü Çıktı

FZ

Daha önce bahsettiğimiz yazboz.com ile ilgili yeni bir gelişmeyi paylaşmak istiyoruz: sistemi kendi uygulamalarında kullanmak isteyen araştırmacılar için bir API hazırlandı.

yazboz.com geliştiricileri Can Altıneller ve Özgür Oktay'ın hazırladığı API belgesinin ilk sürümünü FM takipçisi bilgisayarcılarla paylaşmak istiyoruz:

YazBoz.com'da biriktirdiğiz verileri bilim insanları ve uygulama geliştirmek isteyen herkesle paylaşabilmek için bir API geliştirdik. Bugüne kadar Yazboz'u inceleyen yapay zekâ araştırmacıları, dilbilimciler ve bilişsel bilimciler yazboz verilerinin kendi çalışmalarına önemli katkılarda bulunabileceğini düşündüler. YAZBOZ API’nin bu ilk sürümü ile bilim insanları ve geliştiriciler yeni uygulamalar yapabilecekler. Uygulamalar çoğaldıkça ve geliştikçe biz de YAZBOZ API yi geliştireceğiz.

Bir Açık Yazılım - JmxMonitor

malkocoglu_2

JmxMonitor, Java JMX standartını kullanan ve bir veya daha fazla servisi izlemek (monitoring) için kullanılabilecek bir yazılımdır.

http://jmxmonitor.sourceforge.net

Java JMX standartı, uygulamanızın istatistiklerini MBean temelli basit Java nesneleri üzerinden dısarıya afişe etmenizi sağlıyor. Bu istatistik MBean'leri işleme konulduktan sonra, JmxMonitor genelci bir yaklaşımla (generic) herhangi bir uygulamadaki tüm MBean'leri listeleyip, admin'e "gözlemek istediklerim" adlı bir liste olusturmasına izin vermektedir. Gözlenmesine karar verilen makina/port/obje/attribute dörtlüsü için bir eşik değeri (threshold) girildikten sonra, JmxMonitor arka plan süreci tarafindan periyodik olarak esasa değeri bu eşik değerine karşılık kontrol eder. Eşik değer ihlalleri, ana sayfadan ve e-mail ile sistem yöneticisine bildirilecektir.

Websis 1.0

anonim

Bir ay önce bir duyurusunu daha yaptığımız Websis Türkçe PHP/mySQl Portal Motoru o zamanlar sürüm adaylarında görünüyordu. Son sürüm adayına göre tam WYSIWYG editör desteği,ekstra güvenli yönetim alanı, ekstra dökümantasyon gibi özellikleri ile artık olgun bir yazılım. Cyrocom sitesinden Websis'e ulaşabilirsiniz.

Microsoft, AJAX, Ruby on Rails

FZ

Gelecek hafta başlayacak büyük etkinliklerden Microsoft Professional Developers Conference sürecinde AJAX bağlantılı teknolojilerin tanıtılacağı ve Atlas projesinin gün ışığına çıkarılacağı söyleniyor.

Yine aynı haberde ajaxian.com'dan Dion Almaer'in Ruby on Rails web geliştirme "framework"ünü AJAX teknolojilerini en iyi destekleyen platformlardan biri olarak göstermesi de dikkate değer noktalardan biri.